Color Filter for Black&White

เป็นเวลากว่า 150 ปี ที่ภาพขาวดำยืนยงคงอยู่ในวงการถ่ายภาพ และ เป็นที่ยืนยันได้อย่างแน่นอนแล้วว่า ภาพถ่ายที่เป็นภาพ ขาวดำ อัดขยายภาพในระบบ Silver halide มีอายุยืนยาวได้นับเป็นร้อยปีอย่างแน่นอน

เมื่อการถ่ายภาพก้าวเข้าสู่ยุคของดิจิตอล กล้องดิจิตอลจึงยังคงระบบถ่ายภาพขาวดำไว้ในตัวกล้อง และ ที่สำคัญก็คือ มีระบบฟิลเตอร์สำหรับใช้ในการถ่ายภาพขาวดำ build-in มาให้ใช้ในตัวกล้องอีกด้วย

แต่เป็นที่น่าเสียดายที่ว่า นักถ่ายภาพรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ก็ยังไม่รู้จักกับการใช้งานฟิลเตอร์ที่มีมาให้ในตัวกล้อง จึงมักมีคำถามจากนักถ่ายภาพรุ่นใหม่อยู่เสมอว่า ฟิลเตอร์ที่มีในระบบถ่ายภาพขาวดำนั้น ใช้ทำอะไร และมีผลต่อภาพถ่ายอย่างไร เพื่อความกระจ่างของเรื่องนี้ CAMERART จึงขอนำเสนอเรื่องของ ฟิลเตอร์ สำหรับการถ่ายภาพขาวดำ มาให้นักถ่ายภาพได้ใช้งานกันเลยทีเดียว

แสงสำหรับการถ่ายภาพ และ Color Filter

แสง เป็นปัจจัยหลักสำหรับการถ่ายภาพถ้าไม่มีแสง การถ่ายภาพก็จะไม่เกิดขึ้น การถ่ายภาพเพื่อให้เกิดภาพถ่ายจึงมีแสงเป็นปัจจัยสำคัญ

แม่สีของแสง ประกอบด้วย แสงสีแดง [Red] แสงสีเขียว [Green] และแสงสีน้ำเงิน [Blue] การผสมของแสงสีต่างๆ ทำให้เกิดเป็นเฉดสีสารพัดสี โดยมีสีหลักที่ควรเข้าใจอยู่อีก 3 สี คือ สีฟ้า [Cyan} ที่เกิดจากการผสมของแสงสีน้ำเงินกับแสงสีเขียว สีชมพูบานเยน [Magenta] เกิดจากการผสมของ แสงสีน้ำเงิน กับ แสงสีแดง และสีเหลือง [Yellow] ที่เกิดจากการผสมของแสงสีแดงและแสงสีน้ำเงิน ถ้าจัดการเรียงของสี ก็จะเกิดเป็นวงล้อสีขึ้น ตามภาพ Diagram 1 วงล้อสี

แสงที่ถ่ายภาพขาวดำ ก็เช่นเดียวกัน  ประกอบด้วย แม่สีของแสง Red Green  Blue ที่จะขอเรียกสั้นๆ อย่างที่เรารู้จักกันว่า R G B เมื่อมีการผสมของแสงสีในธรรมชาติ  ทำให้ความเข้มของแสงสีแต่ละแสงสีไม่เท่ากัน จึงทำให้เกิดเป็นความเข้มของวัตถุต่างๆ ไม่เท่ากัน เกิดเป็นภาพที่มีรายละเอียดต่างไล่โทนในภาพขาวดำ ทำให้เราเห็นรายละเอียดต่างๆ เกิดเป็นภาพถ่ายขาวดำได้

Color Filter หรือฟิลเตอร์สี มีผลต่อแสงสีในการถ่ายภาพ การใช้ฟิลเตอร์สี ร่วมในการถ่ายภาพมีส่วนทำให้สีสันในในภาพเปลี่ยนไปถ้าเป็นการถ่ายภาพสี 

แต่…สำหรับการถ่ายภาพขาวดำ ฟิลเตอร์สีจะทำให้โทนของขาวดำเปลี่ยนไปเช่นกัน นั่นทำให้รายละเอียดของภาพจะมีโทนขาวดำของวัตถุที่เป็นสีเปลี่ยนไป ตามชนิดของฟิลเตอร์สี แต่อย่างไรก็ตามในการถ่ายภาพทั้งระบบฟิล์ม และระบบถ่ายภาพดิจิตอลเราจะพบว่าสีของแสงที่มีผลในภาพถ่ายมากที่สุดคือ แสงสีเขียว ที่เป็นส่วนทำให้เกิดภาพเป็นส่วนใหญ่ เพื่อทำความเข้าใจให้ชัดเจนในเรื่องนี้ เรามาพิจารณาถึงฟิลเตอร์สีที่นิยมใช้ถ่ายภาพขาวดำกันซัก 4 ชนิด คือ ฟิลเตอร์สีเหลือง [yellow] ฟิลเตอร์สีส้ม [Orange] ฟิลเตอร์สีแดง [Red] และฟิลเตอร์สีเขียว [Green] ซึ่งเป็นฟิลเตอร์ที่มี Build-in อยู่ในกล้องดิจิตอลส่วนใหญ่ให้ใช้งาน

Diagram ที่ 3 ฟิลเตอร์สีเหลือง

ฟิลเตอร์สีเหลือง มีคุณสมบัติในการตัดแสงสีน้ำเงิน แต่ยอมให้แสงสีแดงผ่าน และ  แสงสีเขียวผ่าน ด้วยคุณสมบัติเช่นนี้ เราจะพบว่า เมื่อเทียบกับไม่ได้ใส่ฟิลเตอร์ พื้นที่ส่วนที่เป็นสีน้ำเงิน และสีฟ้า จะมืดลงนิดหน่อย ในขณะที่ส่วนที่เป็นสีแดง สีเหลือง และ สีส้มส้มจะสว่างขึ้นอีกนิด

Diagram ที่ 4 ฟิลเตอร์สีส้ม

ฟิลเตอร์สีส้ม มีคุณสมบัติในการตัดแสงสีน้ำเงิน แต่ยอมให้แสงสีแดงผ่าน และยอมให้แสงสีเขียวบางส่วนผ่าน ดังนั้น เมื่อเทียบกับไม่ได้ใส่ฟิลเตอร์ พื้นที่ส่วนที่เป็นสีน้ำเงิน และสีฟ้า จะมืดลงมากกว่าฟิลเตอร์สีเหลืองขึ้นอีกนิดหน่อย ในขณะที่ส่วนที่เป็นสีแดง  สีเหลือง และ สีแดง  รวมทั้ง สีชมพูบานเย็น จะสว่างขึ้นอีกนิด เมื่อเทียบกับ ฟิลเตอร์สีเหลือง

Diagram ที่ 5 ฟิลเตอร์สีแดง

ฟิลเตอร์สีแดง มีคุณสมบัติในการตัดแสงสีน้ำเงิน และแสงสีเขียว แต่ยอมให้แสงสีแดงผ่าน ดังนั้นเมื่อเทียบกับไม่ได้ใส่ฟิลเตอร์ พื้นที่สีแดง สีเหลือง หรือ ชมพูบานเย็น ก็จะมีความสว่างมาขึ้น แต่วัตถุที่มีสีเขียว สีฟ้า  หรือ สีน้ำเงิน ก็จะมืดลงอย่างเห็นได้ชัด

Diagram ที่ 6 ฟิลเตอร์สีเขียว

ฟิลเตอร์สีเขียว มีคุณสมบัติในการตัดแสงสีน้ำเงิน และแสงสีแดง แต่ยอมให้แสงสีเขียวผ่าน ดังนั้นเมื่อเปรียบเทียบกับไม่ได้ใส่ฟิลเตอร์ พื้นมีสีเขียว หรือ สีเหลือง หรือ สีฟ้า ก็จะมีความสว่างมากขึ้น ในขณะที่สีแดงหรือ สีชมพูบานเย็นจะมืดลง

ดังนั้นการเลือกใช้ฟิลเตอร์ให้เหมาะสมสำหรับการถ่ายภาพขาวดำ จึงมีส่วนทำให้สามารถถ่ายภาพขาวดำที่สามารถเก็บรายละเอียดของภาพได้มากกว่าปกติ ข้อสำคัญก็คือ ต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับการตัดแสง RGB ด้วยฟิลเตอร์สีแบบต่างๆ ดังตัวอย่างในภาพ เป็นการถ่ายภาพในแนว Landscape ที่มีเรื่องท้องฟ้าเข้ามาเกี่ยวข้อง  เราจะพบว่า ถ้าสภาพของแสงดี การลองใช้ฟิลเตอร์สีแดงร่วมในการถ่ายภาพ เราจะได้ท้องฟ้าที่เข้มกว่าปกติ สามารถเน้นเรื่องเมฆให้เด่นชัดได้มากยิ่งขึ้นเป็นต้น